گیاه
بستر کشت
مواد غذایی
گیاه دائمی آپارتمانی که بدون نیاز به نور مستقیم خورشید تمام طول سال گل میدهد.
حدود صد سال، پیش بنفشه آفریقایی یا سنت پائولیا توسط بارون والتر فونت سنت پل در آفریقا کشف شد. این گیاه زیبا و دوست داشتنی در ابتدا با برگ های براق مخملی و گلبرگ های آبی بود اما رفته رفته در رنگ ها و گونه های گوناگونی تکثیر شد. بنفشه آفریقایی گیاهی کم جثه است و در خانه های امروزی که عمدتا کوچک هستند فضای زیاد نمی گیرد، همچنین به دلیل سبک بودن، توسط افراد سالخورده و کودکان به راحتی قابل جابجایی و پرورش می باشد. شاید مهمترین ویژگی این گیاه تنوع بی نظیر رنگ و طرح گل ها و برگ هایی باشد که تمام طول سال چشم نواز پرورش دهندگانش است. در زیر برای موفقیت در پرورش این گیاه کم نظیر نکاتی سودمند آورده شده است:
یکی از فاکتورهای مهم برای پرورش این گیاه، نور می باشد. نور مناسب برای پرورش بنفشه آفریقایی، نور درخشان غیر مستقیم است. نور مستقیم آفتاب در فصل بهار و تابستان سبب سوختگی برگ ها می شود. بنابراین مناسب ترین مکان برای نگه داری این گیاه پنجره های جنوبی، شرقی و غربی می باشد. در فصول بهار و تابستان که شدت نور آفتاب زیاد است می توانید توسط پرده ای توری شدت نور را کم کنید. پنجره شمالی هم اگر زیر سایه درخت یا مانع دیگری نباشد می تواند مکان مناسبی برای پرورش این گیاه باشد.
به طورکلی، اگر نور کافی باشد برگ ها به صورت افقی و اگر نور کم باشد برگ ها به سمت بالا قرار می گیرند و رشد گیاه کم می شود. همچنین در نور کم، گلها یا اصلا ظاهر نمی شوند و یا رشدشان کند می شود و برعکس، اگر نور زیاد باشد برگ ها خود را به طرف داخل تاج جمع می کنند و گیاه از تناسب ظاهری خارج می شود در ضمن این امر سبب رنگ پریدگی برگ ها هم می شود. برای حفظ تقارن گیاه، در هر نوبت آبیاری گلدان را 90 درجه در جهت عقربه های ساعت بگردانید. پس از استقرار گلدان، چنانچه نور محیط، مناسب به نظر می رسد گیاهتان را جابجا نکنید.
یک برتری بنفشه آفریقایی به برخی از گیاهان گل دهنده این است که می توان در فضایی که کاملا فاقد نور خورشید هست هم این گیاه زیبا را پرورش داد و شاهد گل های رنگارنگ آن بود. بله درست متوجه شدید حتی در تاریکی مطلق، اما چگونه؟! پاسخ آسان است با لامپ های مخصوصی می توان نیاز نوری گیاه را تامین کرد. البته این لامپ ها باید دارای ویژگی های کیفی خاصی باشند تا گیاه بتواند با استفاده از آن، فتوسنتز کرده و به خوبی رشد کند. مزیت پرورش بنفشه آفریقایی با نور مصنوعی این است که میزان کمیت و کیفیت نور در طی روز و فصول مختلف سال ثابت بوده و گیاهان نور یکسانی را دریافت می کنند. همچنین به دلیل دریافت نور از بالای گیاه، نیازی به چرخاندن گیاه در هر نوبت آبیاری نیست.
آبیاری بنفشه آفریقایی به دو روش انجام می شود: از طریق زیرگلدانی و به روش فتیله ای. اگر آبیاری را از طریق زیر گلدانی انجام می دهید می بایست مقداری آب، درون زیرگلدانی مناسب سایز گلدان ریخته و حدود یکی دو ساعت بعد، آب مانده در زیرگلدانی را دور بریزید. نکته ای که باید در نظر داشته باشید این است که به ازای هر سه بار آبیاری از طریق زیر گلدانی، یکبار از بالای سطح خاک و از زیر برگ ها آبیاری کنید. دقت کنید که تاج گیاه خیس نشود. زمان آبیاری بستگی به شرایط محل نگه داری این گیاه دارد و با تغییر دما و رطوبت محیط تغییر می کند و وقتی است که سطح خاک خشک بوده و گلدان سبک شده باشد، اگر در مورد زمان آبیاری گیاهتان شک کردید، آن را یک روز به تعویق بیاندازید. به یاد داشته باشید که آسیب ناشی از خشکی کمتر از آب زیاد است. آبیاری بیش از حد یا ماندن آب در زیر گلدانی سبب خفگی ریشه ها، پلاسیدگی برگ ها و عدم گلدهی می شود. روش دیگر آبیاری، روش فتیله ای است که در این روش مخزن آبی در زیر گلدان گیاه قرار گرفته و به واسطه نخ مخصوصی آب از مخزن به سمت بستر کشت گیاه رفته و گیاه همیشه رطوبت مورد نیاز خود را دریافت می کند. در این روش هر زمان که مخزن، خشک شد آن را پر می کنند. توجه داشته باشید که اگر این روش به درستی انجام نشود ممکن است رطوبت خاک بیش از اندازه شده و گیاه دچار پوسیدگی ریشه و در نهایت مرگ شود و یا آب به بستر کشت منتقل نشده و گیاه خشکی بکشد و به این ترتیب از بین رود. به طور کل این روش مناسب افرادی است که تعداد بنفشه های زیادی دارند و یا فرصت کافی برای آبیاری ندارند.
دمای مناسب برای این گیاه بین 21-23 درجه سانتی گراد می باشد. به طور کل دمایی که انسان در آن احساس راحتی می کند برای این گیاه هم مناسب است. اگر دما به کمتر از 18 درجه سانتی گراد برسد، گیاه پلاسیده می شود و اگر از 27 درجه سانتی گراد بالاتر رود گیاه دچار تنش گرمایی شده و به اصطلاح پختگی برگ ها و از بین رفتن گل ها می شود.
رطوبت محیط موجب دوام بیشتر گل و شادابی گیاه می شود این گیاه به رطوبت بین 40 تا 55 درصد نیاز دارد که یک راه ساده برای تامین رطوبت، قرار دادن گیاه با زیرگلدانی روی سینی آب حاوی سنگریزه می باشد. حتما هر چند مدت یکبار سینی را بشویید زیرا محل آلودگی و تخم گذاری حشرات می شود .
از آنجا که خاک بنفشه آفریقایی به لحاظ مواد غذایی فقیر است، در تمام طول سال این گیاه باید با استفاده از کود، به طور منظم تغذیه شود. دو نوع کود مخصوص تغذیه بنفشه آفریقایی مشخص شده است که با توجه به دستور زیر باید تهیه و مصرف شوند تا نتیجه مطلوب در رشد گیاه و گل دهی آن به عمل آید .
کود شماره 1 یا کود رشد که برای تهیه آن، یک چهارم قاشق چایخوری سرتخت از آن را در یک لیتر آب حل کرده و در هر نوبت آبیاری به مدت سه هفته از طریق زیرگلدانی به گیاه خود بدهید.
کود شماره 3 که مخصوص بنفشه آفریقایی، گیاهان خانواده جسنریاسه و سایر گیاهان گل دهنده است. جهت استفاده از آن به میزان یک چهارم قاشق چایخوری سرتخت از آن را در یک لیتر آب حل کرده و یک نوبت از طریق زیرگلدانی به گیاه خود بدهید. لازم به ذکر است که بین مصرف کود شماره یک و کود شماره سه به مدت دو هفته آب خالی به گیاه بدهید.
استفاده از کود نامناسب و یا مصرف بیش از حد تعیین شده موجب صدمه به گیاهتان می شود، از طرفی عدم کوددهی به موقع و یا ناکافی بودن کود، موجب عدم گل دهی و توقف رشد گیاه می شود. دقت کنید که پس از خریداری این گیاه تا یک ماه به آن هیچ گونه کودی ندهید .
برای پرورش بنفشه آفریقایی بهتر است از خاک متخلل، سبک و پاستوریزه شده استفاده کنید زیرا ریشه های این گیاه به هوای زیادی احتیاج دارد. pH خاک بنفشه آفریقایی باید بین 6.4 تا 7.2 باشد. خاک نامناسب و پاستوریزه نشده سبب مشکلات زیادی از جمله توقف رشد، عدم گل دهی، پلاسیده شدن برگ ها و بیماری می شود .